albo jesteście w Unii, albo jesteście w Rosji.
3/5
Co to jest "Radomka"..
Najnowsze nazewnictwo (XIX-XX w.) każe polskie rzeki nazywać zdrobniale i pieszczotliwie (dziecinnie) - od miejscowości przez które płyną, tak jak: Łódka, Radomka, Opocznianka, Zwoleńka, Iłżanka, ha ha ha.
Najstarsze nazwy rzek posiadają dawne słowiańskie brzmienie z końcówką - ..ica, tak jak Pilica, Błotnica, Czernica, Bystrzyca, Orlica, Korytnica, Rzeczyca.
Takie nazwy spotykamy także w innych krajach, które po roku 500 zasiedlili masowo Słowianie, np. na Bałkanach płyną: Marica, Tuczenica, Topolnica, Dymbowica, Zlatica, Jablanica, Wysoczyca, Karasica, Glogownica, Radovlica. Czy coś jest niezrozumiałe?
Przechodząc do Ziemi Radomskiej - oczywiste jest że tutejsze cieki wodne 1,5 - 1 tys. lat temu otrzymały nazwy według ówczesnych słowiańskich standardów.
Wiele wskazuje na to że:
- Pilica nazywana była w tym regionie po prostu mianem "Rzeczyca", bo była spokojna, rozłożysta, wielka.
- Drzewiczka - to dawna "Drewica" (Drzewica) - od słowa "drwo" oznaczającego drewno. Ta nazwa wskazuje na to że nad tą rzeką rosły przed wiekami: buki, dęby, lipy, wiązy i jesiony - uważane wtedy za prawdziwe "drzewa", w odróżnieniu od sosny uważanej za "choinę".
- Radomka (może Radovlica - rzeka która cieszy) jest na tyle długą rzeką (a nosi dziś nazwę typową dla małych rzeczek..) że w różnych regionach (Pogórze Iłżeckie, Równina Radomska, Puszcza Kozienicka) mogła być różnie nazywana. W każdym razie z Radomiem ma niewiele wspólnego, omija go bowiem z daleka (ok, ale płynie przez Ziemię Radomską).
Naprawdę - w swoim dolnym odcinku - nazywała się dawniej "Radomierza" (lub "Radomierzyca").
W górnym odcinku mogła nosić nazwę Jabłonica, bo przez taką miejscowość o b. starej nazwie płynie, przy czym dyskusyjne jest czy to Jabłonica wpada do "Radomki" (na bagniskach między Wieniawą a Mniszkiem), czy też "Radomka" do Jabłonicy. Przez wieki było to nierozstrzygnięte.
Do niedawna uważano przecież że początkowym odcinkiem "Radomki" jest płynąca spod Szydłowca Szabasówka (w Szydłowcu Żydów było dużo..).
Wątpliwe więc by ktoś dawniej nazywał "Radomką" czy Radomeczką, Radomczuńką.. rzeczkę płynącą z Ruskiego Brodu ("ruskiego" czyli po dawnemu - rudego, żelazistego) do Przysuchy, Skrzynna i Wieniawy. No ale dziś - jadąc drogą nr 12 - parokrotnie widać to coś co płynie dołem w stronę Radomia, więc to uznano za początkowy odcinek "Radomki".
Dziś obie rzeki - "Radomka" (ta przysuska) oraz Szabasówka (z Jabłonicą) tworzą wspólnie koło Brudnowa "Zalew Domaniowski" (bardzo brudny).
Co ciekawe - miejscowość Jabłonica leży nad "Radomką" a nie nad rozlewiskami Jabłonicy (a obie rzeki dzieli 1 km). Nazwy rzeczek są więc kwestią bardzo zmienną..
- Wiązownica - płynie powoli od Gożdzikowa na rozlewiska koło Rdzuchowa [rudy darniowe, czyli limonit, w Polsce zwany dawniej także "błotnicą"], potem przez Wrzos w stronę Przytyku, gdzie w Słowikowie (wraz z Dobrzycą) wpada do Radomki (Radomierzycy).
- Smogorzyca - płynie z Kozłowca, przez Pomyków, Smogorzów i w Gaju wpada do Rudnicy.
- Rudnica - płynie z okolic Mechlina (gdzie zaczyna się również Gielniowianka), między Goździkowem a Zawadą, przez Gaj i Gliniec i na rozlewiskach koło Woli Więcierzowej [więcierz - narzędzie kłusowników rzecznych] łączy się z Wiązownicą.
- Dobrzyca - płynie spod Wolanowa do Przytyku, w tej samej gminie - jest też struga Garlica, która powinna się chyba nazywać Garnica (płynie z Młodocina przez Garno do Mniszka).
- Modrzejowica - między Skaryszewem a Iłżą. Tu nie ma co tłumaczyć.
- Szabasówka (22 km) - tu niejasności i błędów jest pełno, ponieważ internet podaje że taką nazwę nosi rzeczka płynąca przez Chlewiska i taką samą rzeczka płynąca przez Jastrząb. W ogóle wszystko co płynie wokół Szydłowca, od wschodu i od zachodu to "Szabasówka", tak jakby Szydłowiec to był "Szabasów", albo "Szabasowiec". Przyjmijmy więc propozycję że koło Jastrzębia płynie Lipienica, przez Szydłowiec - Korzenica, a przez Chlewiska - Chlewica.
